Epochalna paradigmowa wuměna za serbski lud
Pónjeźele, 10.07.2023, su mjazynarodne pšawiznice Doughty Street International (DSI) prědnu analyzu móžnych pšawniskich srědkow Serbskego sejma wózjawili. W njom se pomjeniju bytostne pominanja, pšawniske zakłady a póstupowańske drogi za serbske ludowe zastupnistwo a rozkładuju se konkretne pšawa za serbski lud a jogo demokratiski wólone ludowe zastupnistwo. Mimo togo su pósłali pismo na BMI.
Studija pšawosrědkow nalicyjo tśi głowne póžedańske dypki:
- pśipóznaśe zastupowańskich pšawow Serbskego sejma w Zwězkowej republice Nimskej,
- kubłańsku awtonomiju za serbski lud a jich financielne zawěsćenje,
- pśipóznaśe indigenity serbskego luda.
W pšawniskej analyzy su se wuzwignuli slědujuce specifiske pšawa, kótarež dej Nimska ako pšawniski stat pśizwóliś serbskemu ludoju a Serbskemu sejmoju ako jogo demokratiski wólonemu zastupnistwu:
-
Serbski sejm musy se – ako minimalna měra w mjazynarodnem mjeńšynowem pšawje – wót nimskego stata pšawidłownje konsultěrowaś (ako se to teke pla drugich reprezentantow serbskego luda južo stawa);
-
Za wólby a konstituěrowanje Serbskego sejma ako ludowe zastupnistwo njetrjeba se žeden specifiski kazniski zakład stata. Nawopak: Stat njejo wopšawnjony, wólby a konstituěrowanje ludowego zastupnistwa specielnje rědowaś, pśeto to jo pó ludowem pšawje suwerena nutśikowna nastupnosć kuždego źělnostatnego luda a kuždeje mjeńšyny;
-
§5 Serbskeje kazni w zwězkowem kraju Sakskej jo z tym obsoletny: Wutwórjenje Serbskeje rady ako wót statneje strony pomjenowanego zastupnika serbskego luda ako teke swójowólne a bjezwuwześne wuzwólenje jadnučkego serbskego kšywowego zwězka ako konsultaciskego partnarja nimskego stata stej njekazniskej;
-
Serbskemu ludoju pśistoj na zakłaźe z ludowego pšawa wótwóźonych pśisłušnych mjeńšynowych pšawow kubłańska a kulturna awtonomija;
-
Stat ma winowatosć, za kubłańsku a kulturnu awtonomiju trjebne srědki serbskemu ludoju we wobłuku samozastojnstwa k dispoziciji stajiś;
-
Hyšći wětše teritorialne sobu- a samopóstajeńske pšawa by serbskemu ludoju wurostli z ILO-konwencije 169.
Slězyna
Pó analyzy pšawniskich srědkow DSI móžo se Serbski sejm na ceły rěd pšawniskich srědkow zepěraś, wót kótarychž kuždy serbskemu ludoju južo pśizwólijo fundamentalne pšawa:
- Płaśece mjazynarodne pšawo a jogo wótpowědniki w nimskej zakładnej kazni – mjeńšynowe pšawa,
- Mjazynarodny pakt wó bergaŕskich a politiskich pšawach,
- Mjazynarodne dojadnanje k pšawam góleśa a k diskriminaciji,
- UNESCO-dojadnanje k aspektam kubłanja,
- Deklaracija Zjadnośonych narodow wó pšawach wósobow, kótarež pśisłušaju narodnym, etniskim, nabóžnym a rěcnym mjeńšynam, wót 1992 (rezolucija 47/135 generalneje zgromaźiny UN),
- Wózjawjenje Zjadnośonych narodow wó pšawach indigenych ludow wót 2007 (rezolucija 61/295 generalneje zgromaźiny UN),
- ILO-dojadnanje 169 wó indigenych a w rodach bydlecych ludach wót 1989, kótaryž jo se wót Zwězkoweje republiki Nimskeje 2021 ratificěrował.
K pśesajźenju pšawow serbskego luda stoj Serbskemu sejmoju rěd póstupowańskich drogow k dispoziciji, mjazy nimi: Zjadnośone narody, Europejska unija, Europejske sudnistwo za cłowjeske pšawa w paźe zranjenjow garantěrowanych cłowjeskich pšawow a nic naslědku Mjazynarodna źěłowa organizacija („ILO“).
Wósebna zajmowanosć měła se pśiwobrośiś instituciji wósebnego rozpšawjarja za mjeńšynowe pšašanja Rady cłowjeskich pšawow, kótaruž móžo Serbski sejm ned zapśimjeś, gaž nimski stat se staja, stupiś do strukturěrowanego dialoga ze Serbskim sejmom. To mógało se teke pśewóźeś pśez UNESCO-wobśěžkanje, kótarež jo tejerownosći móžny mechanizm, aby se staty pśinjasli za jadnańske blido.
Na 04.08.2023 jo se mimo togo wót mjazynarodnego pšawizniskego konsorcija Serbskego sejma, wót DSI z Londona, wótpósłał oficielny spis Zwězkowemu ministaŕstwoju nutśikownego, kótaryž pomjenjone wopśimjeśa 1. analyze pšawniskich srědkow serbski lud a Serbski sejm nastupajucy hyšći raz w jadnotliwem rozłožujo a Zwězkowe kněžaŕstwo pśepšosujo k strukturěrowanemu dialogoju ze Serbskim sejmom.