Gnujucy swěźeń k 5-lětnej wrośenicy konstituěrowanja Serbskego sejma

Wótpósłańce, pśijsele a gósći w lěśe 2018 z prědnych demokratiskich huzwólenjow serbskego luda nastawanego Serbskego sejma su dožywili dnja 17.11.2023 wjelicnje zajmnu a gnujucu swětocnosć pśi góźbje jogo pěślětnego hobstaśa.

Pó witanju pśez starobnu prezidentku Edith Pjeńkowu jo Benedikt Dyrlich pśednjasł póstrowne słowa a pśedcytał slědny bok swójich spomnjeńskich knigłow „Žywjenje w rozdwójeńcy 2 – z dnjownikow, listow a pśinoskow 1990-2018“, kótarež se zakóńcyju z historiskim konstituěrowanim Serbskego sejma.

Póstrowne słowa dr. Pětša Kroha, syna źowki biografa procowarja wó serbsku lichotnosć Jana Skale, jo dopominał na to, až jo Jan Skala južo 1929 póznał hurědne póśěžkowanja dla bracha swójskego parlamentariskego zastupnistwa Łužyskich Serbow.

Wjelelětny pśewóźowaŕ a póraźowaŕ Serbskego sejma, Johannes Heimrath, jo pó tom pódał slědkglědanje ku konkretnym póchadam sejmoweje ideje pśed něnto pśisamem 20 lětami.

W swójej lawdaciji jo dr. Měrćin Wałda hujasnił, cogodla njejo komplicěrowany, wótergi śěžki poměr mjazy nimskim statom a Serbami pśecej hišće hujasnjony a kazniski zrědowany. Serby, kótarež su wót 6. stolěśa we Łužycy zasedlone, se wěcej njepśipóznawaju z nowšego casa wót nimskego stata z njedozgónjecych zawinow ako połnogódny lud abo ako indigene. Teke kuždy dialog ze sejmom se wótpokazujo. To se do epochalnego pśewrota pó lěśe 1989 jadnorje njezda byś gódne. Ga njepowěda se rady z kriminelnymi abo teroristami. Ale njehobglědanje demokratiski huzwólonego parlamenta jo skandalozne. K spšawnosći słuša teke, až se jasnje pómjenuju śamne boki nimsko-serbskich stawiznow a historiska wina. How hobstoj pótrjebnosć nachwatka. Pśi tom njejźo wó žałosćenje abo nalicenje, ale wó zagronitosć. Njamóžoš ga zajźonosć změniś, ale móžoš slěposć napśeśiwo zajźonosći změniś.

David Chmelik, prezident partnaŕskeje organizacije Slavonic Europe (Brüssel), a widejowy póstrow Charlesa Servatego, prezidenta parlamenta Nimskorěcnego zgromaźeństwa w Belgiskej ako teke Marek Maria Chełchowski, pśedsedaŕ pśedsedaŕstwa Łužyskeje aliance w Pólskej, su w swójich pśinoskach źěło Serbskego sejma zarědowali do europskego konteksta.

Wósebny póstrow jo pósrědnił prezident Chmelík z Pragi wót kněza ing. Radima Sršeňa Ph.D., zastupnego ministarja za regionalne huwiśe Českeje republiki: Zastupny ministaŕ Sršeň jo dał swóje glukužycenja k pěślětnemu jubilejoju 1. huzwólenja Serbskego sejma pśepódaś a wšyknych hobźělnikow tšojenja hutšobnje do Pragi pśepšosyś na mjazynarodnu konferencu granice pśekšacajucego zgromadnego źěła dnja 18.01.2024, kótaraž se iniciěrujo w ramiku  projektowego rjeśaza AKTIS wót Slavonic Europe, Serbskego sejma, Lužickeje Aliance ČR a Łużyckiego Aliansa z Wrocławja a stoj pód patronatstwom Ivana Bartoša, vice-ministaŕskego prezidenta Českeje republiki.

Tejerownosći jo gratulěrowała kněni mgr. Tereza Koudelíková, pśedsedaŕka Lužickeje Aliance w Českej republice a viceprezidentka Slavonic Europe, a jo pśigroniła swójo pódeprěśe pśi zawjeźenju hucby serbskeje rěcy na Palacký-uniwersiśe w Olomoucu.

Giyasettin Sayan, pśedsedaŕ Kurdiskeje towarišnosći za Zjadnosóne Narody e.V. jo wabił za intensiwne zgromadne źěło Serbow a Kurdow, wšak hobeju zwěžo až stej luda mimo swójskego stata.

Póraźone pśechwatanje jo był hustup roźonego Sauerlandarja Wolfganga Krause w póstawje dobrego serbskego guslowarja Krabata. Toś ten jo se huznawał ze znamjenjami pśirody a jo hugbał ze swójimi nadmysłowymi nadarjenosćami dobre statki, aby serbsku domownju płodnu scynił. Něnto wón ako „wótpósłańc Łužyce“ gósćam jo pśedstajił, cogodla ako „duchny naslědnik“ Krabata tak rady prezentěrujo kulturne gódnoty Serbow.

Serbski sejm jo se hutšobnje huźěkował za pśednjasone resp. pśedcytane žycenja, póstrowy a powěsći MdB Kathrin Michel (SPD), MdL Petra Čagalj-Sejdi (Bündnis90/Grüne), MdL Frank Richter MdL (SPD), MdL Marko Šiman (CDU), Hans-Jürgen Stöber frakcioński pśedsedaŕ Die LINKE w hokrejsnem sejmje Budyšyna ako teke wót SMWK statnej ministaŕce Barbara Klepsch (CDU).

Hanka-Rosina Wjeselina jo wjadła ako moderatorka pśez wjacork. Zarědowanje jo dostało wósebnje swětocny charakter pśez muzikowe akcenty, kótarež su sajźili Marja Čornakec (spiw) a Jakob Čornak (gitara) z nacasneju a Marta Zahrodnikec (dudy) a Aneta Zahrodnikowa (klarineta) z tradicionelneju serbskeju muziku. Hańžka Wjeselic jo pśestajowała za nimskorěcnych pśibytnych.