Hnujacy swjedźeń k 5-lětnej róčnicy konstituowanja Serbskeho sejma
Zapósłancy, přećeljo a hosćo lěta 2018 z prěnich demokratiskich wólbow serbskeho ludu wušłeho Serbskeho sejma dožiwichu dnja 17.11.2023 wulce zajimawu a hnujacu swjatočnosć składnostnje jeho pjećlětneho wobstaća.
Po witanju přez starobnu prezidentku Edith Pjeńkowu přednjese Benedikt Dyrlich postrowne słowa a předčita poslednju stronu swojeje dopomnjenskeje knihi „Žiwjenje w rozdwojency 2 – z dźenikow, listow a přinoškow 1990-2018“, kotraž skónči so z historiskim konstituowanjom Serbskeho sejma.
Postrowne słowa dr. Pětra Kroha, wnučka a biografa prócowarja wo serbsku swobodu Jana Skale, dopominaše na to, zo spózna Jan Skala hižo 1929 wurjadne poćežowanje dla bracha swójskeho parlamentariskeho zastupnistwa Łužiskich Serbow.
Wjelelětny přewodźer a poradźowar Serbskeho sejma, Johannes Heimrath, poda potom wróćo zhladowanje ke konkretnym pochadam sejmoweje ideje před nětko nimale 20 lětami.
W swojej lawdaciji wujasni dr. Měrćin Wałda, čehodla komplikowany, sčasami ćežki poměr mjez němskim statom a Serbami přeco hišće wujasnjeny a zakonsce zrjadowany njeje. Serbja, kotřiž su wot 6. lětstotka we Łužicy zasydleni, so z nowšeho časa wot němskeho stata z njedozhonjacych přičin jako połnohódny lud abo jako indigeni wjace njepřipóznawaja. Tež kóždy dialog ze sejmom so wotpokazuje. To nochce so do epochalneho přewróta po 1989 prosće hodźeć. Njerěči so rady z kriminelnymi abo teroristami. Ale njewobkedźbowanje demokratisce woleneho parlamenta je skandalozne. K sprawnosći słuša tež, zo so ćmowe strony němsko-serbskich stawiznow a historiska wina jasnje pomjenuja. Tu wobsteji potrjeba nachwatka. Při tym njeńdźe wo žałosćenje abo naličenje, ale wo zamołwitosć. Njemóžeš zašłosć změnić, ale móžeš sleposć napřećo zašłosći změnić.
David Chmelik, prezident partnerskeje organizacije Slavonic Europe (Brüssel), a wideowy postrow Charlesa Servateho, prezidenta parlamenta Němskorěčneho zhromadźenstwa w Belgiskej kaž tež Marek Maria Chełchowski, předsyda předsydstwa Łužiskeje aliancy w Pólskej, su w swojich přinoškach dźěło Serbskeho sejma do europskeho konteksta zarjadowali.
Wosebity postrow je prezident Chmelík z Prahi posrědkował wot knjeza inženiera Radima Sršeňja Ph.D., zastupowaceho ministra za regionalne wuwiće Čěskeje republiki: Zastupowacy minister Sršeň je dał swoje zbožopřeća k pjećlětnemu jubilejej 1. wólbow Serbskeho sejma přepodać a wšitkich wobdźělnikow zarjadowanja wutrobnje do Prahi přeprosyć na Mjezynarodnu konferencu hranicy překročaceho zhromadneho dźěła dnja 18.01.2024, kotraž so w ramiku projektoweho rjećaza AKTIS wot Slavonic Europe, Serbskeho sejma, Lužickeje Aliance ČR a Łużyckiego Aliansa z Wrocławja iniciěruje a pod patronatstwom Ivana Bartoša, vice-ministerskeho prezidenta Čěskeje republiki steji.
Tehorunja gratulowaše knjeni Mgr. Tereza Koudelíková, předsydka Lužickeje Aliance w Čěskeje republice a vizeprezidentka Slavonic Europe, a připraji swoju podpěru při zawjedźenju wučby serbskeje rěče na Palacký-uniwersiće w Olomoucu.
Giyasettin Sayan, předsyda Kurdiskeje towaršnosće za Zjednoćene Narody e.V. je wabił za intensiwne zhromadne dźěło Serbow a Kurdow, wšak wobeju zwjaza zo stej ludaj bjez swójskeho stata.
Poradźenu překwapjenku skićeše wustup rodźeneho Sauerlandčana Wolfganga Krausa w postawje dobreho serbskeho kuzłarja Krabata. Tutón wuznawaše so ze znamjenjemi přirody a zdokonješe ze swojimi nadmysłowymi nadarjenosćemi dobre skutki, zo by serbsku domiznu płódnu sčinił. Nětkole wón jako „pósłanc Łužicy“ hosćom předstaji, čehodla jako „duchny naslědnik“ Krabata kulturne hódnoty Serbow tak rady prezentuje.
Serbski sejm dźakowaše so wutrobnje za přednjesene resp. předčitane přeća, postrowy a powěsće MdB Kathrin Michel (SPD), MdL Petra Čagalj-Sejdi (Bündnis90/Grüne), MdL Frank Richter MdL (SPD), MdL Marko Šiman (CDU), Hans-Jürgen Stöber frakciski předsyda Die LINKE we wokrjesnym sejmje Budyšina kaž tež wot SMWK statneje ministerki Barbara Klepsch (CDU).
Hanka-Rosina Wjeselina wjedźeše jako moderatorka přez wječork. Zarjadowanje dósta wosebje swjatočny charakter přez hudźbne akcenty, kotarež Marja Čornakec (spěw) a Jakob Čornak (gitara) z načasnej a Marta Zahrodnikec (dudy) a Aneta Zahrodnikowa (klarineta) z tradicionelnej serbskej hudźbu sadźachu. Hańžka Wjeselic tołmačeše za němskorěčnych přitomnych.