Žiwa debata wo serbske zjednoćenstwo za samopostajowanje
Dnja 23.11. je prawniski wuběrk Serbskeho sejma zhromadnje z prof. Stefanom Oeterom wot Uniwersity Hamburg zarjadował online-seminar pod titlom „Cyrkwinsko-statne zrěčenja jako přikład za serbske samopostajowanje a samorjadowanje?“ („Kirchenstaatsverträge als Vorbild für eine sorbische/wendische Selbstbestimmung und Selbstverwaltung?“).
Prof. Oeter jo fachowc statneho prawa a zaběra se mjez druhim z prawniskimi zakładami personalneje awtonomije a samozarjadnistwa narodnych mjeńšinow a awtochtonych skupin w Europje, na př. z aktualnymi wuwićemi pola Korutańskich Słowjencow. W nimale třihodźinskim zarjadowanju je wón wuwjedł, zo wutworjenje zjawno-prawniskeho samozarjadniskeho zjednoćenstwa z nutřikownej demokratiskej wustawu by było najlěpše rozrisanje a politisce prawje, zo by so serbskemu ludej w Zwjazkowej republice zmóžniło přiměrjene samopostajowanje. Wobstejace prawo podawa za to hižo trěbne zakłady. Wuhlady za spěšne zwoprawdźenje posudźuje wón pak za tuchwilu ćežke, dokelž na serbskej stronje njekněži wo tym přezjednosć a nutřkowny dialog je tuchwilu blokěrowany. Wón je na to pokazał, zo w titlu zarjadowanja mjenowane cyrkwinske statne zrěčenja steja w specielnym historiskim konteksće a tohodla móža jenož w přiměrjenej formje słužić jako předłoha za rjadowanje serbskeho samopostajowanja.
Mjez wjacy hač 20 wobdźělnikami su byli pódla zapósłancow a čłonow wuběrkow Serbskeho sejma tež přitomni zastupjerjo z wědomosće, nowinarstwa kaž tež krajneje a komunalneje politiki. W žiwej diskusiji je so wuswětliło, zo trajna a kompleksna debata wo serbsku politisku reprezentaciju přez towarstwo Domowiny z.t. a Serbski sejm zadźěwa dalšemu wuwiću. Zhromadne konstruktiwne rozmołwy wo wutworjenju serbskeho samopostajowanja bywaja takle wobćežowace – tež dla zdźerženja status quo ze stron statnych instancow. Prof. Oeter wobhladuje powšitkowne zastupnistwo serbskeho ludu jako trěbne, kotrež wotbłyšćuje pluralnosć w nutřkownym serbskeho luda, wjedźe kritiski diskurs a zjednoći tohorunja reformorientowane kaž tež strukturnokonserwatiwne směry. Eksistenca Serbskeho sejma pokaza za prof. Oetera potrjebu za taki diskurs.
Serbski sejm widźi so w swojim zaměrje wutworjenja zjawnoprawniskeho zjednoćenstwa za samopostajowanje skrućeny a je wuznamne postorki dóstał po droze k zwoprawdźenju. Dźěło so pokročuje w prawniskim wuběrku a w plenumje zjawnje a na konsens orientowane. Dalše diskusijne zarjadowanja su planowane, wosebje ma so tak spěšnje kaž móžno nachwatać ta přez lockdown přestorčena podijowa diskusija zhromadnje ze Sakskej krajnej centralu za politiske kubłanje, towaristwom Domowinu z.t. kaž tež prawniskimi ekspertami.
Dalše informacije: https://www.jura.uni-hamburg.de/die-fakultaet/personenverzeichnis/oeter-stefan.html, https://www.serbski-sejm.de/de/dokumente-de.html